Tuyên Quang không chỉ nổi tiếng bởi cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ, hùng vĩ mà còn níu chân du khách bởi nền ẩm thực độc đáo, đậm chất núi rừng. Dưới đây là những món ăn tiêu biểu mà bạn không thể bỏ qua khi khám phá vùng đất này.

 

1. Bánh Trứng Kiến

Bánh trứng kiến là món đặc sản của người Tày ở Lâm Bình. Bánh được làm từ trứng kiến rừng, lá vả, và bột gạo nếp. Trứng kiến được rửa sạch, xào với thịt băm, hành phi và gia vị làm nhân, vỏ làm bằng bột gạo nếp. Bánh có vị béo ngậy của trứng kiến, vị bùi của lá vả, dẻo thơm của nếp mới, hòa quyện với hương thơm của hành phi. Đây là món ăn dân dã nhưng độc đáo, thể hiện sự khéo léo trong ẩm thực truyền thống của đồng bào nơi đây.

Bánh Trứng Kiến

2. Bánh Gai Chiêm Hóa

Bánh gai mang đậm nét văn hoá của người Tày được làm vào mỗi dịp rằm tháng 7 để thờ cúng tổ tiên. Bánh được làm từ gạo nếp, đỗ xanh, dừa tươi, mứt bí, hạt sen, dầu chuối, mỡ lợn và lá gai. Điểm đặc biệt nhất của bánh gai Chiêm Hóa ở cách ướp mỡ lợn với đường. Người Tày dùng loại mỡ khổ (mỡ đầu mông), thái hạt lựu, ướp đường 3 ngày giúp nhân bánh trong và ngon hơn, không bị ngấy. 

Bánh Gai Chiêm Hóa. (Nguồn sưu tầm)

 

3. Rượu Ngô Men Lá

Rượu được nấu từ ngô và ủ bằng men lá đặc biệt, được chế biến từ các loại lá và rễ cây rừng. Qua quá trình chưng cất thủ công truyền thống, rượu giữ được hương vị nguyên bản với màu trong suốt, mùi thơm nồng và vị cay đặc trưng. Loại rượu này nổi tiếng với đặc tính "uống nhiều không sợ say", mang đến trải nghiệm độc đáo cho người thưởng thức. Hiện nay, rượu ngô Lâm Bình đã được công nhận OCOP, trở thành lựa chọn lý tưởng để du khách mua về làm quà, lưu giữ hương vị núi rừng.

Rượu Ngô Men Lá Lâm Bình

 

4. Bánh Sừng Trâu

Bánh sừng trâu là món bánh đặc trưng của người Pà Thẻn, thường xuất hiện trong các dịp Tết và sự kiện quan trọng. Được làm từ gạo nếp khô và gói bằng lá nón, lá vầu hoặc lá giang, bánh có hình dáng như cặp sừng trâu. Sau khi gói, bánh được ngâm nước khoảng hai giờ rồi luộc chín, tạo nên hương vị thanh mát, dẻo mềm và thơm dịu. Bánh không có nhân, mang màu xanh tự nhiên từ lá gói, vị thanh nhẹ gợi nhớ đến vỏ bánh chưng nhưng giản dị hơn. 

Bánh Sừng Trâu. (Nguồn sưu tầm)

 

5. Nộm Da Trâu

Nộm da trâu là món nộm độc đáo của người Tày. Da trâu luộc xong thái thật mỏng và nêm nếm với gia vị như riềng, sả, mắc khén, rau thơm, lạc rang. Đặc biệt, người Tuyên Quang sử dụng nước măng chua đun sôi để nguội thay cho chanh hay giấm như ở vùng khác. Vị giòn sần sật của da trâu cùng hương thơm đậm đà mang đến trải nghiệm ẩm thực mới lạ cho du khách. 

Nộm Da Trâu. (Nguồn sưu tầm)

 

6. Cam Sành Hàm Yên 

Cam sành Hàm Yên là một đặc sản nổi bật của ẩm thực Tuyên Quang, được trồng chủ yếu ở vùng đất Hàm Yên với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu lý tưởng. Loại cam này nổi bật với hương vị ngọt thanh, thơm dịu và giàu dinh dưỡng. Khi chín có màu vàng óng, vỏ mỏng, thịt căng mọng, chứa nhiều vitamin C và dưỡng chất. Du khách đến đây không chỉ được thưởng thức cam tươi ngon ngay tại vườn mà còn có thể mua về làm quà.

Cam Sành Hàm Yên. (Nguồn sưu tầm)

 

7. Xôi Ngũ Sắc

Xôi ngũ sắc là một biểu tượng văn hóa ẩm thực Tuyên Quang, đặc biệt gắn liền với dân tộc Tày. Món xôi này được chế biến từ gạo nếp thơm ngon, gồm năm màu sắc tự nhiên: xanh, đỏ, trắng, tím, vàng, tượng trưng cho ngũ hành. Các màu sắc không chỉ tạo nên vẻ đẹp hấp dẫn mà còn mang ý nghĩa về sự hài hòa và thịnh vượng. Xôi ngũ sắc thường xuất hiện trong các dịp lễ hội, Tết cổ truyền, là nét đẹp không thể thiếu trong bữa cơm sum họp, góp phần làm phong phú thêm bản sắc ẩm thực Tuyên Quang.

Xôi Ngũ Sắc. (Nguồn sưu tầm)

 

8. Cá Nướng Ống Tre

Cá nướng ống tre là món ăn đặc sắc trong ẩm thực Tuyên Quang, đặc biệt nổi tiếng ở vùng Lâm Bình. Cá suối tự nhiên, thịt chắc và ngọt, được tẩm ướp gia vị, thêm chút mẻ tạo độ chua thanh, rồi cho vào ống tre nướng cùng một ít nước. Thành phẩm không phải là cá nướng khô như thường thấy mà giống như một món ăn như canh cá thơm lừng, hòa quyện giữa hương vị đặc trưng của tre và các loại gia vị. 

Cá Nướng Ống Tre. (Nguồn sưu tầm)

 

9. Vịt Bầu Minh Hương

Vịt bầu Minh Hương, một đặc sản nổi tiếng của ẩm thực Tuyên Quang, được nuôi tại xã Minh Hương, Hàm Yên. Thịt vịt săn chắc, ít mỡ và có hương vị thơm ngon nhờ nuôi bằng nguồn thức ăn tự nhiên. Món ăn đặc sắc nhất là vịt bầu xôi chõ, mang đậm hương vị truyền thống của người dân địa phương, thu hút du khách khi ghé thăm Tuyên Quang.

Vịt Bầu Minh Hương om sấu. (Nguồn sưu tầm)

 

10. Thịt Lợn Đen Lăng Can

Thịt lợn đen Lăng Can là một trong những đặc sản nổi bật của ẩm thực Tuyên Quang, được nuôi thả tự nhiên tại vùng cao Lăng Can. Lợn đen ăn ngô, khoai, sắn và rau rừng, nhờ đó thịt có hương vị thơm ngon, săn chắc, với bì dày và mỡ thơm không ngấy. Các món ăn chế biến từ thịt lợn đen Lăng Can như nướng riềng mẻ, xào lăn, nướng ngũ vị hay lợn quay luôn hấp dẫn du khách

Thịt Lợn Đen Lăng Can. (Nguồn sưu tầm)

 

Ẩm thực Tuyên Quang không chỉ mang đậm nét truyền thống mà còn gói trọn tinh hoa văn hóa vùng cao. Mỗi món ăn là một câu chuyện, một hương vị đáng nhớ mà du khách nên thưởng thức khi đặt chân đến vùng đất này. Hãy đến và khám phá để cảm nhận trọn vẹn sự quyến rũ của ẩm thực Tuyên Quang!